tax returns ప్రాసెసింగ్‌లో జాప్యం: ఇంకా 40% లోపే పూర్తి

ఈ సంవత్సరం అసెస్మెంట్ ఇయర్ 2025-26 కోసం టాక్స్ రిటర్న్స్ ఫైలింగ్ గడువు సాధారణంగా జూలై 31 వరకూ ఉండేది. కానీ ఈసారి ప్రభుత్వం మరియు కేంద్ర ప్రత్యక్ష పన్నుల బోర్డు (CBDT) గడువును సెప్టెంబర్ 15, 2025 వరకూ పొడిగించింది. టాక్స్ రిటర్న్స్ ఫారమ్లలో మార్పులు, సిస్టమ్ అప్డేట్లు, కాంప్లయిన్స్ లోనూ, ఆడిట్ లేని వ్యక్తులకు యొక్క కాలంలో సాఫ్ట్వేర్ యుటిలిటీల అప్డేట్ అయ్యే ప్రక్రియలలో ఆలస్యాలు వంటి అంశాల వల్ల ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నారు.

• టాక్స్ రిటర్న్స్ ఫారమ్స్ కొత్తవి, వాటిలో కాంటెంట్, స్ట్రక్చర్ మారారు.

• ITR ఫారమ్స్ (ITR 1-6) కు సంబంధించిన ఆఫ్లైన్, ఆన్లైన్ యుటిలిటీలు ఆలస్యంగా విడుదల అయ్యాయి.

• సిస్టమ్-ఇంటిగ్రేషన్, టైమింగ్ ఇష్యూస్ వల్ల, అధిక సంఖ్యలో పన్ను రిటర్న్లు సమర్పించవలసిన అవసరం వచ్చింది.

ప్రాసెసింగ్ లో ముందడుగు, ఎక్కడ జాప్యం?

2025-26 అసెస్మెంట్ ఇయర్ లో టాక్స్ రిటర్న్స్ ప్రాసెస్ లో ప్రభావవంతమైన మార్పులు తీసుకొచ్చాయి. అయినా, ఇప్పటికీ ప్రభుత్వం టాక్స్ రిటర్న్స్ (tax returns) ప్రాసెసింగ్ లో ఎదురయ్యే సవాళ్లను ఎదురుకంటోంది.

• మే 29, 2025 నాటికి టాక్స్ రిటర్న్స్ ఫైలింగ్ అధికారికంగా ప్రారంభమైంది.

• ఇప్పటివరకు 3.29 కోట్ల టాక్స్ రిటర్న్స్ ఫైలింగ్ పేరుతో వచ్చినా, అందులో 3.19 కోట్లు మాత్రమే వెరిఫై అయ్యాయి.

• కానీ, వాస్తవంగా పూర్తిగా ప్రాసెస్ అయిన రిటర్న్స్ కేవలం 1.13 కోట్ల (కేవలం 40% కంటే తక్కువ) మాత్రమే. అంటే, 60% కంటే ఎక్కువ టాక్స్ రిటర్న్స్ ప్రాసెస్ చేయాల్సి ఉంది.

ప్రభుత్వం ప్రాసెసింగ్ వేగాన్ని పెంచేందుకు టెక్నికల్ కెపాసిటీ పెంచుతుంది. గతంలో ఒక రిటర్న్ ప్రాసెసింగ్ కి సగటున 93 రోజులు పట్టేది, ఇప్పుడు అధిక భాగం రిటర్న్స్ను 17 రోజుల్లో ప్రాసెస్ చేయగలిగేలా వ్యవస్థను తయారు చేశారు.

సాంకేతిక సమస్యలు, విస్తృత మార్పులు – ప్రభావం

• టాక్స్ రిటర్న్స్ ప్రాసెసింగ్ ఆలస్యానికి ప్రధాన కారణాలు:

  • టాక్స్ డిడక్షన్ చిన్న మార్పులు (TDS credits).

  • కొత్త ఫార్ముల కన్నడైన సమాచారం యుటిలిటీల సమీకరణలో ఆలస్యం.

  • టాక్స్పేయర్లు తమ అసలు వివరాలను సమర్పించడంలో వీలయినంత స్పష్టత లేకపోవడం వల్ల కూడా ప్రాసెసింగ్ జాప్యం.

CBDT ప్రకారం, టాక్స్ రిటర్న్స్ ఫారమ్ముల్లు పూర్తిగా మారినందున, సిస్టమ్ టెస్టింగ్, ఇంటిగ్రేషన్ కు ఖచ్చితంగా ఎక్కువ సమయం పట్టింది. అలాగే, e-verification లేట్ అయిన రిటర్న్స్ కు కూడా ప్రాసెసింగ్ ఆలస్యమైంది.

టాక్స్ రిటర్న్స్ ఫైలింగ్ లో తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు

• పన్ను చెల్లింపుదారులు తప్పకుండా పరిశీలించాల్సినవి:

  • తమ టాక్స్ రిటర్న్స్ (tax returns) ఫారమ్స్ నిఖార్సైన వివరాలతో సమర్పించాలి

  • అవసరమైన supporting డాక్యుమెంట్స్ సిద్ధంగా ఉంచాలి.

  • TDS వివరాలు Form 26ASతో సరిపోల్చాలి.

  • కేవలం అధికారిక వెబ్సైట్స్ ద్వారా టాక్స్ రిటర్న్స్ ఫైల్ చేయాలి.

40% కంటే తక్కువ రిటర్న్స్ ప్రాసెస్ అయ్యామని దీని ప్రభావం

ప్రస్తుత 2025-26 సంవత్సరానికి:

• ఫైలింగ్ వృద్ధి అయినా, ప్రాసెసింగ్ లో సాఫ్ట్వేర్ అప్డేట్లు, ఆధునీకరణ కారణంగా 100% టాక్స్ రిటర్న్స్ వేగవంతంగా ప్రాసెస్ కావడం జరగలేదు.

• దీని వల్ల రీఫండ్ దరఖాస్తులు కూడా ఆలస్యం అవుతున్నాయి.

• పన్ను శాఖ పరిష్కారం కోసం అత్యాధునిక ఆప్టిమైజేషన్ పథకాలు తీసుకొచ్చింది.

• ప్రాసెస్ కాకపోతే, కొన్ని సందర్భాల్లో పాత్రదారుల క్రెడిట్లు/refunds ఒత్తిళ్లు ఎదురవుతాయి.

రిటర్న్ ఆలస్యం – జరిమానాలు, బెనిఫిట్లను కోల్పోవడంపై ప్రభావం

• టాక్స్ రిటర్న్స్ ఫైల్ చెయ్యడంలో ఆలస్యం అయితే ప్రతి టాక్స్పేయర్ పై రూ.5000 వెలుగులో జరిమానా విధించే అవకాశం ఉంది.

• టోటల్ ఆదాయం రూ.5 లక్షలకు తక్కువ అయితే జరిమానా రూ.1000 మాత్రమే.

• గడువు మించిపోయిన తర్వాత ‘బిలేటెడ్’ రిటర్న్ ఫైలింగ్ అవకాశం ఉంటుంది కానీ దీనికి ప్రత్యేక వెసులుబాటు లభించదు.

ప్రభుత్వం, CBDT సూచనలు

• టాక్స్పేయర్లు టాక్స్ రిటర్న్స్ (tax returns) ఫైలింగ్ ను వీలైనంత తొందరగా పూర్తి చేయాలి.

• సమయం పొడిగింపు ద్వారా సమర్థవంతమైన ప్రాసెసింగ్ కు ప్రభుత్వం కృషి చేస్తోంది.

• డిజిటల్ సిస్టమ్ పరిష్కారాల ద్వారా, రిటర్న్ ప్రాసెసింగ్ వేగవంతంగా జరుగుతుంది. కానీ పూర్వపు సమస్యలకు పూర్తిగా పరిష్కారం లభించాలి.

భవిష్యత్లో కొత్త మార్గాలు & టెక్నాలజికల్ అడాప్షన్

• ఆధునిక IT వ్యవస్థలు ఎఫెక్టివ్ మొబిలైజ్ చేస్తే, టాక్స్ రిటర్న్స్ ప్రాసెసింగ్ మరింత వేగంగా, పారదర్శకంగా జరగడానికి అవకాశముంది.

• ప్రస్తుత మార్కెట్ లో, టాక్స్ రిటర్న్స్ నిర్వాహక విధానం కొత్త మైలురాయిని చేరాల్సిన అవసరం స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది.

ముఖ్యమైన అంశాలు:

ముగింపు

2025-26 సంవత్సరానికి టాక్స్ రిటర్న్స్ (tax returns) గడువు పొడిగించడంలో ప్రభుత్వం కీలక సానుకూలత కనబరిచింది. చిన్న మార్పులు, సాంకేతిక అభివృద్ధితోపాటు దేశవ్యాప్తంగా ఫైలింగ్ కు వీలుగా మౌలిక సదుపాయాలకు, వ్యవస్థా మార్పులకు అరితిడి అందించారు. అయినా టాక్స్ రిటర్న్స్ (tax returns) ప్రాసెసింగ్ వేగం ఇంకా పెరగాల్సిన అవసరం ఉంది. పన్ను చెల్లింపుదారులు సమయాన్ని ఉపయోగించుకుని తమ టాక్స్ రిటర్న్స్ (tax returns)ను సక్రమంగా ఫైల్ చేస్తే, ప్రాసెసింగ్ వేగవంతం అవుతుంది. ప్రభుత్వం కూడా టెక్నాలజీ ఆధారిత పరిష్కారాలకు పెద్దపీట వేసి, టాక్స్ రిటర్న్స్ (tax returns) ప్రాసెసింగ్ లో పారదర్శకత, సమర్ధత సాధించడానికి ప్రయత్నిస్తూ ఉంది.