హైదరాబాద్‌లో జెప్టో (Zepto), ఇన్‌స్టా మార్ట్ (Instamart) వంటి తక్షణ డెలివరీ (Instant Delivery) ప్లాట్‌ఫారమ్‌ల ద్వారా ఆర్డర్ చేస్తున్న కస్టమర్‌లు అప్రమత్తంగా ఉండాలని సైబరాబాద్ పోలీసులు హెచ్చరించారు. ఈ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లలో వస్తువులు ఆర్డర్ చేసిన కస్టమర్‌లను లక్ష్యంగా చేసుకుని మోసాలు జరుగుతున్నాయని పోలీసులు తెలిపారు.
హైదరాబాద్‌లో నిత్యం వేగవంతమైన జీవితం గడుపుతున్న ప్రజలకు జెప్టో (Zepto) మరియు ఇన్‌స్టామార్ట్ (Instamart) వంటి తక్షణ డెలివరీ సేవలు ఒక వరంలా మారాయి. నిమిషాల్లో కిరాణా సరుకులు, పండ్లు, కూరగాయలు, నిత్యావసరాలు ఇంటికి చేరవేసే ఈ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు వేలాది మందికి సౌలభ్యాన్ని అందిస్తున్నాయి. అయితే, ఈ సౌలభ్యం వెనుక సైబర్ నేరగాళ్లు దాగి ఉన్నారని, అమాయక ప్రజలను మోసగించడానికి కొత్త ఎత్తుగడలు వేస్తున్నారని తాజా హెచ్చరికలు తెలియజేస్తున్నాయి. హైదరాబాద్‌లోని జెప్టో మరియు ఇన్‌స్టామార్ట్ యూజర్లు అప్రమత్తంగా ఉండాలని, సైబర్ మోసాల పట్ల జాగ్రత్త వహించాలని సైబర్ క్రైమ్ పోలీసులు ప్రత్యేకంగా సూచిస్తున్నారు.
మోసగాళ్ల కొత్త పంథా: ఉద్యోగాల పేరుతో ఎర
సైబర్ నేరగాళ్లు ప్రధానంగా రెండు రకాల మోసాలకు పాల్పడుతున్నారని గుర్తించారు. మొదటిది, జెప్టో లేదా ఇన్‌స్టామార్ట్ డెలివరీ ఏజెంట్లుగా ఉద్యోగాలు ఇప్పిస్తామని నమ్మబలకడం. నిరుద్యోగులను లక్ష్యంగా చేసుకుని, ఆకర్షణీయమైన జీతాలు, తక్కువ పని గంటలు వంటి వాగ్దానాలతో ఆన్‌లైన్‌లో ప్రకటనలు ఇస్తున్నారు. ఈ ప్రకటనలను చూసి సంప్రదించిన వారికి, రిజిస్ట్రేషన్ ఫీజు, యూనిఫాం ఖర్చులు, ట్రైనింగ్ ఫీజు వంటి వివిధ కారణాలతో డబ్బు వసూలు చేస్తున్నారు. ఒకసారి డబ్బు పంపిన తర్వాత, ఆ వ్యక్తులు కనిపించకుండా పోవడం లేదా ఫోన్ నంబర్‌లు స్విచ్ ఆఫ్ చేయడం జరుగుతుంది. హైదరాబాద్‌లో ఇలాంటి కేసులు ఇటీవల కాలంలో గణనీయంగా పెరిగాయి. అమాయకులు వేల రూపాయలు పోగొట్టుకుంటున్నారు. ఉద్యోగం వస్తుందనే ఆశతో, తమ వద్ద ఉన్న కొద్దిపాటి సొమ్మును కూడా పోగొట్టుకుని నిరాశకు గురవుతున్నారు.
కస్టమర్ సేవ పేరుతో చీటింగ్: నకిలీ కాల్ సెంటర్లు
రెండో రకం మోసం మరింత ప్రమాదకరమైనది. జెప్టో లేదా ఇన్‌స్టామార్ట్ కస్టమర్ సేవ (Customer Service) ప్రతినిధులుగా నటిస్తూ, ప్రజలను మోసగిస్తున్నారు. ఆన్‌లైన్‌లో నకిలీ కస్టమర్ కేర్ నంబర్‌లను సృష్టించి, తమ వెబ్‌సైట్‌లలో లేదా సోషల్ మీడియాలో ప్రచారం చేస్తున్నారు. జెప్టో లేదా ఇన్‌స్టామార్ట్‌లో ఆర్డర్ చేసినప్పుడు ఏదైనా సమస్య ఎదురైతే (ఉదాహరణకు, ఆలస్యంగా డెలివరీ, తప్పు వస్తువు, డబ్బు రిఫండ్ సమస్య), చాలా మంది గూగుల్ లేదా ఇతర సెర్చ్ ఇంజిన్‌లలో కస్టమర్ కేర్ నంబర్‌లను వెతుకుతారు. ఇలా వెతికినప్పుడు, ఈ నకిలీ నంబర్‌లు ముందుగా కనిపిస్తాయి.
ఈ నంబర్‌లకు కాల్ చేసిన వారికి, మోసగాళ్లు తాము జెప్టో/ఇన్‌స్టామార్ట్ కస్టమర్ కేర్ ప్రతినిధులమని నమ్మబలికి, సమస్యను పరిష్కరించేందుకు సాయం చేస్తామని చెబుతారు. అయితే, సమస్య పరిష్కారం పేరుతో, వారు వినియోగదారుల వ్యక్తిగత వివరాలు, బ్యాంక్ ఖాతా వివరాలు, UPI పిన్ (PIN) లేదా OTP (One Time Password) వంటి సున్నితమైన సమాచారాన్ని అడుగుతారు. కొన్ని సందర్భాల్లో, “రిఫండ్ పొందడానికి” లేదా “సమస్యను పరిష్కరించడానికి” అని చెప్పి, ఒక లింక్‌ను పంపి, దానిపై క్లిక్ చేయమని చెబుతారు. ఈ లింక్‌లు మాల్వేర్ (Malware) లేదా ఫిషింగ్ (Phishing) వెబ్‌సైట్‌లకు దారితీస్తాయి, వీటి ద్వారా వారి ఫోన్‌ను లేదా బ్యాంక్ ఖాతాలను హ్యాక్ చేసే అవకాశం ఉంది.
ఒకసారి బాధితులు ఈ సమాచారాన్ని అందించిన తర్వాత లేదా లింక్‌పై క్లిక్ చేసిన తర్వాత, మోసగాళ్లు వెంటనే వారి బ్యాంక్ ఖాతా నుండి డబ్బును దొంగిలిస్తారు. హైదరాబాద్‌లో ఇలాంటి సంఘటనలు చాలా నమోదయ్యాయి, ఇక్కడ ప్రజలు తమ కష్టార్జితాన్ని కోల్పోయారు. ఈ మోసగాళ్లు చాలా నమ్మకంగా మాట్లాడతారు మరియు బాధితులు వారి మాటలను నిజమని నమ్మేలా చేస్తారు.
మీరు ఎలా అప్రమత్తంగా ఉండాలి? నివారణ చర్యలు!
ఈ సైబర్ మోసాల బారిన పడకుండా ఉండటానికి, జెప్టో మరియు ఇన్‌స్టామార్ట్ యూజర్లు కొన్ని కీలకమైన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి:
- అధికారిక యాప్ మరియు వెబ్‌సైట్‌లు మాత్రమే ఉపయోగించండి: జెప్టో లేదా ఇన్‌స్టామార్ట్‌కు సంబంధించిన ఏదైనా సమాచారం కోసం, ఎల్లప్పుడూ వారి అధికారిక మొబైల్ యాప్‌లను (Official Mobile Apps) లేదా అధికారిక వెబ్‌సైట్‌లను (Official Websites) మాత్రమే సందర్శించండి. గూగుల్ లేదా ఇతర సెర్చ్ ఇంజిన్‌లలో కనిపించే నకిలీ వెబ్‌సైట్‌లు లేదా నంబర్‌లను నమ్మవద్దు.
- వ్యక్తిగత వివరాలు ఎవరికీ చెప్పవద్దు: జెప్టో/ఇన్‌స్టామార్ట్ కస్టమర్ కేర్ ప్రతినిధులు ఎప్పుడూ మీ బ్యాంక్ ఖాతా నంబర్, క్రెడిట్ కార్డ్ వివరాలు, CVV, UPI పిన్ లేదా OTP వంటి సున్నితమైన సమాచారాన్ని ఫోన్ ద్వారా లేదా మెసేజ్ ద్వారా అడగరు. ఎవరైనా ఈ వివరాలను అడిగితే, వారు మోసగాళ్లే అని అర్థం చేసుకోండి.
- అనుమానాస్పద లింక్‌లపై క్లిక్ చేయవద్దు: మీకు తెలిసిన సంస్థల పేరుతో వచ్చే అనుమానాస్పద ఈమెయిల్స్ లేదా మెసేజ్‌లలోని లింక్‌లపై ఎప్పుడూ క్లిక్ చేయవద్దు. ఇవి మీ పరికరంలో మాల్వేర్‌ను ఇన్‌స్టాల్ చేయవచ్చు లేదా మీ వ్యక్తిగత సమాచారాన్ని దొంగిలించవచ్చు.
- ఉద్యోగ ఆఫర్ల పట్ల జాగ్రత్త: జెప్టో/ఇన్‌స్టామార్ట్‌లో ఉద్యోగాలు ఇప్పిస్తామని చెప్పి డబ్బు అడిగే వారిని ఎప్పుడూ నమ్మవద్దు. ఏ కంపెనీ కూడా ఉద్యోగం ఇవ్వడానికి ముందుగా డబ్బు అడగదు. అధికారిక నియామక ప్రక్రియలను మాత్రమే అనుసరించండి. అనుమానం వస్తే, కంపెనీ అధికారిక వెబ్‌సైట్ ద్వారా ఉద్యోగ వివరాలను ధృవీకరించండి.
- OTP షేర్ చేయవద్దు: మీ మొబైల్‌కు వచ్చే OTP అనేది మీ లావాదేవీలను ధృవీకరించడానికి ఉపయోగించే అత్యంత ముఖ్యమైన భద్రతా కోడ్. ఈ OTPని ఎవరితోనూ, ఏ కారణం చేతనైనా షేర్ చేయవద్దు. ఒకవేళ పొరపాటున షేర్ చేస్తే, మీ బ్యాంక్ ఖాతాలో ఉన్న డబ్బు మొత్తాన్ని క్షణాల్లో పోగొట్టుకునే ప్రమాదం ఉంది.
- క్రాస్-వెరిఫై చేయండి: మీకు ఏదైనా కాల్ లేదా మెసేజ్ జెప్టో/ఇన్‌స్టామార్ట్ నుండి వచ్చిందని అనిపిస్తే, దాని ప్రామాణికతను నిర్ధారించుకోవడానికి, వారి అధికారిక యాప్‌లో లేదా వెబ్‌సైట్‌లో ఇచ్చిన కస్టమర్ సేవ నంబర్‌కు నేరుగా కాల్ చేసి నిర్ధారించుకోండి.
- స్క్రీన్ షేరింగ్ యాప్‌ల పట్ల జాగ్రత్త: మోసగాళ్లు కొన్నిసార్లు కస్టమర్ సేవ పేరుతో TeamViewer, AnyDesk వంటి స్క్రీన్ షేరింగ్ యాప్‌లను డౌన్‌లోడ్ చేసుకోమని చెబుతారు. ఈ యాప్‌లను డౌన్‌లోడ్ చేసి, వారికి అనుమతి ఇస్తే, వారు మీ ఫోన్‌ను పూర్తిగా నియంత్రించవచ్చు మరియు మీ బ్యాంక్ యాప్‌ల నుండి డబ్బును బదిలీ చేయవచ్చు. ఇలాంటి సూచనలను ఎప్పుడూ పాటించవద్దు.
ఒకవేళ మోసపోతే ఏమి చేయాలి?
ఒకవేళ మీరు ఈ మోసాల బారిన పడినట్లయితే, వెంటనే ఈ క్రింది చర్యలు తీసుకోండి:
- బ్యాంకును సంప్రదించండి: మీరు డబ్బు కోల్పోయినట్లయితే, వెంటనే మీ బ్యాంకును సంప్రదించి, లావాదేవీని నిలిపివేయమని లేదా వెనక్కి తీసుకోవాలని కోరండి.
- సైబర్ క్రైమ్ పోలీసులకు ఫిర్యాదు చేయండి: మీరు http://www.cybercrime.gov.in వెబ్‌సైట్ ద్వారా లేదా 1930 హెల్ప్‌లైన్ నంబర్‌కు కాల్ చేసి సైబర్ క్రైమ్ పోలీసులకు ఫిర్యాదు చేయండి. వీలైనంత త్వరగా ఫిర్యాదు చేయడం చాలా ముఖ్యం, ఎందుకంటే ఇది డబ్బు తిరిగి పొందే అవకాశాలను పెంచుతుంది.
హైదరాబాద్‌లోని జెప్టో మరియు ఇన్‌స్టామార్ట్ వినియోగదారులు అప్రమత్తంగా ఉండాలని, ఈ సైబర్ మోసగాళ్ల బారిన పడకుండా తమను తాము రక్షించుకోవాలని సైబర్ క్రైమ్ పోలీసులు మరియు నిపుణులు పదేపదే హెచ్చరిస్తున్నారు. తక్షణ డెలివరీ సేవలు ఎంత సౌకర్యవంతంగా ఉన్నా, ఆన్‌లైన్ మోసాల పట్ల మనం ఎల్లప్పుడూ అప్రమత్తంగా ఉండాలి. జ్ఞానం మరియు జాగ్రత్తతో, మనం ఈ సైబర్ నేరగాళ్ల బారిన పడకుండా మన సొమ్మును కాపాడుకోవచ్చు. జెప్టో మరియు ఇన్‌స్టామార్ట్ లాంటి కంపెనీలు కూడా తమ యూజర్లకు అవగాహన కల్పించేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నాయి, కానీ తుది బాధ్యత మాత్రం వినియోగదారులపైనే ఉంటుంది. సురక్షితమైన ఆన్‌లైన్ అనుభవాన్ని పొందడానికి, పైన పేర్కొన్న జాగ్రత్తలను పాటించడం అత్యవసరం.
.