tax – భారతీయ చట్టవ్యవస్థలో, పెద్దమొత్తంలో నగదు లావాదేవీలపై ప్రభుత్వం తీవ్ర నిఘా పెడుతోంది. “tax” వ్యవస్థను బలోపేతం చేయటం, నల్లధనం అడ్డుకోవడం కోసం ఆదాయపు పన్ను శాఖ (Income Tax Department) నగదు లావాదేవీలపై కఠినమైన నిబంధనలు ఏర్పాటుచేసింది. నగదు లావాదేవీ తర్వాత ఆదాయపు పన్ను నోటీసు అందుకోవడం ఇప్పుడు చాలా మందిలో వాస్తవంగా మారింది.
నగదు లావాదేవీలకు సంబంధించి కొత్త నిబంధనలు ― 2025 తాజా మార్గదర్శకాలు
2025 సంవత్సరంలో కొత్తగా అమల్లోకి వచ్చిన “tax” నిబంధనల ప్రకారం, ఒక వ్యక్తి లేదా సంస్థ తమ సేవింగ్స్ ఖాతాలో ఆర్థిక సంవత్సరంలో మొత్తం ₹10 లక్షలు నగదు రూపంలో జమ చేస్తే ఆ వివరాలు స్వయంగా ఆదాయపు పన్ను శాఖకి చేరతాయి. కరెంట్ ఖాతాలకు ఇది ₹50 లక్షలకు పెంచబడింది. అందువల్ల, వీరి ఖాతాల్లో ఎక్కువ మొత్తంలో నగదు చూపితే నిజమైన ఆదాయ ఆధారాలను చూపించే బాధ్యత ఖాతాదారుడిదే.
సెక్షన్ 269ST నిబంధనలు ― కీలక విషయాలు
Section 269ST ప్రకారం, ఒక రోజులో ఒక వ్యక్తి నుండి లేదా సంస్థ నుండి రూ. 2 లక్షలు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ నగదు స్వీకరించడం నిషిద్ధం. ఇది ఒకే లావాదేవీ అయినా, అనుబంధ లావాదేవీల సమిష్టి అయినా వర్తిస్తుంది. ఈ నిబంధన ఉల్లంఘితే పూర్తిస్థాయిలో అందిన నగదు మొత్తానికి సమానంగా penalty విధించే అవకాశం ఉంటుంది. ఈ నిబంధన “tax” ప్రక్రియలో పారదర్శకత, నగదు ద్వారా నల్లధనం తిరుగుబాటుని అడ్డుకోవడానికే ప్రధాన ఉద్దేశం.
-
ఈ నిబంధన దేనివద్ద వర్తించదు: బ్యాంకులు, ప్రభుత్వ సంస్థలు, ప్రభుత్వ విభాగాల మధ్య నగదు లావాదేవీలు, మరియు ఫార్మ్ 61A ద్వారా Reporting చేసిన ట్రాన్సాక్షన్లు.
-
“tax” నిబంధనల ప్రకారం, నగదు రూపంలో అనవసర లావాదేవీలు ఆయా ఖాతాదారులకు ఊహించలేని సమస్యలు తేవచ్చు.
నగదు లావాదేవీ గరిష్ట పరిమితులు ― ప్రస్తుతామానంగా
లావాదేవీ రకం | అధిక ధరల నగదు పరిమితి | Reporting Authority |
---|---|---|
సేవింగ్స్ ఖాతాలో జమ | రూ. 10 లక్షలు | బ్యాంకు, పోస్ట్ ఆఫీస్ |
కరెంట్ ఖాతాలో జమ/విత్డ్రా | రూ. 50 లక్షలు | బ్యాంకు |
ఫిక్స్డ్ డిపాజిట్లలో నగదు | రూ. 10 లక్షలు | బ్యాంకు |
షేర్లు/మ్యూచువల్ ఫండ్స్లో నగదు | రూ. 10 లక్షలు | కంపెనీ/మ్యూచువల్ ఫండ్ ట్రస్టీ |
రియల్ ఎస్టేట్ లావాదేవీలు | రూ. 30 లక్షలు | రిజిస్ట్రార్ |
క్రెడిట్ కార్డ్ నగదు బిల్లు | రూ. 1 లక్ష | బ్యాంకు |
కన్స్యూమర్ గూడ్స్ సేల్స్ | రూ. 2 లక్షలు | ఆడిట్ అయ్యే వ్యాపారులు |
ఈ గడువులను అధిగమించినప్పుడు, “tax” అధికారులు పరిశీలనకు దిగుతారు, వివరణ ఇవ్వుమని notice పంపిస్తారు.
ఆదాయపు పన్ను నోటీసు వస్తే ఎలా స్పందించాలి?
ఎవరైనా “tax” అధికారుల నుండి notice అందుకున్నపుడు, ముందుగా ఇవ్వబడిన నగదు లావాదేవీలకు సరైన supporting documents and proofs సేకరించాలి. అందులో,
-
పొదుపు ఖాతా స్టేట్మెంట్లు
-
ఆర్థిక పత్రాలు, మంచి ఆదాయ ఆధారాలు
-
పెట్టుబడి వివరాలు
ఒకవేళ లావాదేవీలు చట్టబద్ధమైనవి అయితే, “tax” notice కి నిబంధనల ప్రకారం సమాధానం ఇవ్వవచ్చు. తప్పుగా చూపిన లావాదేవీలకు, interest ఓడై penalty కూడా విధించవచ్చు.
Penalty Structure
Section 269ST నిబంధనలను ఉల్లంఘిస్తే, మొత్తంగా స్వీకరించిన నగదు మొత్తం పేనాల్టీగా విధించబడుతుంది. ఉదాహరణకు, ఒకరోజున ఒక వ్యక్తి 3 లక్షలు నగదు ఇచ్చి మీరు ఆ మొత్తాన్ని సేవింగ్స్ ఖాతాలో వేసుకుంటే, మీపై “tax” నిబంధన మేరకు 3 లక్షల ధరన కి penalty పడుతుంది. ఇక్కడ బాధ్యత నగదు స్వీకరించే వ్యక్తి మీదనేకాని పంపిన వారిపై ఉండదు.
“tax” అధికారులు నగదు లావాదేవీలు ఎలా గుర్తిస్తారు?
ఈ రోజుల్లో అన్ని ప్రధానమైన “tax” సంబంధిత లావాదేవీలు బ్యాంకులు, రిజిస్ట్రార్లు, ప్రాపర్టీ డీలర్లు, మ్యూచువల్ ఫండ్ సంస్థలు income tax department కి report చేయాల్సిందే. ఆదాయపు పన్ను శాఖ ఆధునిక సాంకేతిక విలువలతో తక్షణమే వివిధ “tax” ఆసుపత్రులను గుర్తించగలుగుతుంది.
నగదు లావాదేవీల జాగ్రత్తలు
-
పెద్ద మొత్తంలో నగదులో డిపాజిట్ చేయాలనుకుంటే ముందుగా మీ ఆదాయ ఆధారాలను సిద్ధం చేసుకోండి.
-
“tax” నిబంధనలను తప్పనిసరిగా తెలుసుకోండి.
-
మొత్తం నగదును, పన్ను చట్టాలకు లోబడానే నిర్వహించండి.
-
డిజిటల్ లావాదేవీలు చేయడం ద్వారా మన “tax” ఓపెన్గా ఉంచవచ్చు.
“tax” నిబంధనలు ఉల్లంఘిస్తే వచ్చే ఇబ్బందులు
-
విచారణ పిలుపు, పెద్ద మొత్తంలో penalty
-
ఆదాయపు పన్ను శాఖ దృష్టికి మీరు అనుమానితుడిగా మారవచ్చు
-
అవసరమైనప్పుడు డాక్యుమెంట్లను చూపించకుంటే, లావాదేవీ మొత్తం “tax”able incomeగా treat చేయచ్చు
ముఖ్యమైన నియమావళి
-
పన్ను చట్టం ప్రకారం, ₹2 లక్షలకు మించి cash transaction పూర్తిగా నిషిద్ధం
-
Savings-account లో రూ. 10 లక్షలకు మించి అంటే అనుమానాస్పదం
-
FD, బాండ్లు, మ్యూచువల్ ఫండ్స్, ప్రాపర్టీ కొనుగోళ్లలో కూడా “tax” అధికారులు తమను చిరునవ్వుతో పరిశీలిస్తారు
ఊహించదగిన ఉదాహరణలు
-
మీ savings-account లో ఒక్కసారిగా రూ. 10 లక్షలు నగదు జమ చేస్తే, మీరు ఆదాయపు పన్ను శాఖ నుంచి “tax” notice కి సిద్ధంగా ఉండాలి.
-
ప్రాపర్టీ కొనుగోలులో రూ. 30 లక్షలు నగదు రూపంలో చెల్లిస్తే, వెంటనే notice వస్తుంది.
-
క్రెడిట్ కార్డ్ బిల్లును రూ. 1 లక్ష మందుకు నగదు రూపంలో చెల్లిస్తే, పోషకతని వివరించవలసి వస్తుంది.
-
షేర్స్, మ్యూచువల్ ఫండ్ బండ్ల కొనుగోళ్లు నగదు ద్వారా ఎక్కువ మొత్తానికి చేస్తే నిబంధనలు తప్పనిసరిగా వర్తిస్తాయి.
మరింత tax అవగాహన కోసం…
‘‘tax’’ గురించి అవగాహన పెంచుకుని, భద్రంగా డిజిటల్ లేదా బ్యాంకు మార్గాన లావాదేవీలు నిర్వహించండి. పెద్ద మొత్తంలో నగదు స్వీకరించే ముందు tax నిబంధనలు తెలుసుకోవడం తప్పనిసరి ― ఎందుకంటే ‘‘నగదు లావాదేవీ తర్వాత ఆదాయపు పన్ను నోటీసు’’ అనేది ఇక పన్ను చెల్లింపు వేత్తలకు అమాయక సమస్య కాదు, తీవ్రమయిన tax విచారణకు దారి తీసేది.
‘‘tax’’ నుండి స్వచ్ఛంగా ఉండటానికి, చట్టవిధానాలను గౌరవించండి, లావాదేవీలన్నింటినీ పూర్తిగా సాధారణ బ్యాంకింగ్ రూట్ల ద్వారా చేయడమే ఉత్తమం!