2025 సంవత్సరానికి ఐటీఆర్ దాఖలు (ITR filing) ఇంకా ముఖ్యమైన ఆర్థిక ప్రక్రియల్లో ఒకటి. జీతం పొందే ఉద్యోగి అయినా, ప్రొఫెషనల్ అయినా లేదా కంపెనీ యజమాని అయినా, అందరికీ ఐటీఆర్ దాఖలు తప్పనిసరి. అయితే, ఐటీఆర్ దాఖలు చివరి తేదీ (ITR last date) ప్రతి వర్గానికి భిన్నంగా ఉంటుంది. ఆదాయపు పన్ను శాఖ తాజా మార్పులు కూడా ఈ సంవత్సరానికి వర్తిస్తాయి. ఈ బ్లాగ్‌లో మీరు పూర్తిగా, సహజంగా, పలు సందర్భాల్లో ‘ITR’ అనే కీలక పదాన్ని ఉపయోగిస్తూ వివరించబోతున్నాం.
ఐటీఆర్ దాఖలుకు ఎందుకు ప్రాముఖ్యత?
పౌరులు తమ ఆదాయాన్ని, పన్ను వివరాలను సక్రమంగా ప్రభుత్వం ముందు ప్రకటించటానికి ఐటీఆర్ (Income Tax Return – ITR) ప్రధాన సాధనం. అన్ని వర్గాలు – ఉద్యోగులు, ప్రొఫెషనల్స్, వ్యాపార దిగ్గజాలు, కంపెనీలు – అది తప్పకుండా ITR దాఖలు చేయాలి. దీనివల్ల:
-
పన్ను చెల్లింపులో పారదర్శకత,
-
రుణాలకు మరియు ఇతర ఆర్థిక సదుపాయాలకు హక్కు,
-
ఇన్వెస్ట్‌మెంట్‌కు మద్దతు,
అనేవి లభిస్తాయి.
2025 ఐటీఆర్ దాఖలులో ప్రధాన మార్పులు
ఈ ఆర్థిక సంవత్సరం (FY 2024-25, AY 2025-26) కి సంబంధించి, ఆదాయపు పన్ను శాఖ ITR దాఖలు చివరి తేదీలను పునఃపరిశీలించింది. కాల పరిమితిలో ఐటీఆర్ లేటుగా దాఖలు చేస్తే జరిమానా విధించబడుతుంది. ముఖ్యమైన మార్పులను పరిశీలిద్దాం.
1. జీతం పొందే ఉద్యోగులకు
-
2025 సంవత్సరానికి, ITR దాఖలుకు అసలు తేదీ 31 జూలై 2025.
-
తాజా మార్పుల ప్రకారం, CBDT ఈ గడువును సెప్టెంబర్ 15, 2025కి పొడిగించింది.
-
జీతం తీసుకునే ఉద్యోగులు ITR ఫైలింగ్‌కి ఈ తేదీలోపు దాఖలు చేయాలి.
2. ప్రొఫెషనల్స్ మరియు ఇతర ఆదాయ వర్గాలు
-
ఎంతో మంది ప్రొఫెషనల్స్‌కి, HUF, ఇతరులకు కూడా సెప్టెంబర్ 15, 2025 అదే ఐటీఆర్ దాఖలు గడువు వర్తిస్తుంది.
-
ఐటీఆర్ లేటుగా దాఖలు చేస్తే రూ.5,000 (ఆదాయం రూ.5 లక్షలకు పైగా ఉంటే) లేదా రూ.1,000 (తక్కువ ఆదాయాల వారికి) జరిమానా రావచ్చు.
3. వ్యాపార సంబంధిత సంస్థలు (Businesses/Companies)
-
ఆడిట్ అవసరమైన కంపెనీలకు ఐటీఆర్ దాఖలు గడువు అక్టోబర్ 31, 2025గా ఉంటుంది.
-
అంతర్జాతీయ / స్పెషల్ డొమెస్టిక్ ట్రాన్సాక్షన్స్ ఉన్న వారికీ నోయెంబర్ 30, 2025వరకు ఐటీఆర్ ఫైలింగ్ సౌకర్యం.
-
Revised లేదా Belated returnsని డిసెంబర్ 31, 2025 లోపు దాఖలు చేయొచ్చు.
4. బెలేటెడ్ ఐటీఆర్ (Belated ITR)
-
ఐటీఆర్ అసలు గడువు మిస్సయిన పక్షంలో బెలేటెడ్ ఐటీఆర్‌ను డిసెంబర్ 31, 2025 లోపు దాఖలు చేయొచ్చు.
ఐటీఆర్ ఫైలింగ్ సమయంలో జాగ్రత్తలు
-
సరిగ్గా ఆధారపు డాక్యుమెంట్స్ (TDS, Form 16, రాజకీయ ఆదాయాలు) సిద్ధంగా ఉంచుకోవాలి.
-
కనుక, తగినంత ముందుగానే ITR దాఖలు చేయడం ద్వారా లేట్ చార్జీలు, జరిమానాలను నివారించవచ్చు.
-
సెల్ఫ్-అసెస్‌మెంటు టాక్స్ అయినా, అదే సమయంలో (జూలై 31, 2025లోపు) చెల్లించాలి. ఫైలింగ్ గడువు పొడిగించినా, టాక్స్‌లో ఆలస్యం Penal Interestకి కారణమవుతుంది.
-
ప్రభుత్వం అందిస్తున్న కొత్త ITR ఫారమ్‌లను, ఈ-ఫైలింగ్ యుటిలిటీలను సద్వినియోగం చేసుకోవచ్చు.
ఐటీఆర్ దాఖలు చేయకపోతే ఏమవుతుంది?
-
గడువు తర్వాత ITR దాఖలు చేస్తే జరిమానా తప్పదు.
-
రిఫండ్ రావడం ఆలస్యం కావచ్చు.
-
వచ్చే సంవత్సరాల్లో పన్ను సంబంధిత రికార్డులకు ఇబ్బంది ఏర్పడొచ్చు.
ఐటీఆర్ గురించి ముఖ్యమైన విషయాలు
-
ITR దాఖలు ద్వారా మీ ఆదాయం మరియు పన్ను చెల్లింపు గురించి ప్రభుత్వానికి సమాచారం ఇస్తారు.
-
రుణానికి, వీసాకు, క్రెడిట్ కార్డుకి ITR దాఖలు చేసిన వారికే అధిక అవకాశం ఉంటుంది.
-
నిబంధనల ప్రకారం, ఆదాయానికి తగినట్లు సరైన టైమ్‌లో ITR దాఖలు చేయకపోతే జరిమానాతో పాటు Penal Interest కూడా చెల్లించాల్సి వస్తుంది.
అభివృద్ధి చెందిన ఐటీఆర్ ఫైలింగ్ పోర్టల్
ఇప్పటికే ఆదాయపు పన్ను శాఖ అనేక ఆన్‌లైన్ టూల్స్ ద్వారా ITR ఫైలింగ్ సులభత రకంగా తీర్చింది. ITR-1, ITR-4, ITR-2, ITR-3 వంటి అనేక ఫార్ముల కోసం కొత్త Excel యుటిలిటీలు కూడా అందుబాటులో ఉన్నాయి.
గడువు పట్ల అప్రమత్తం – మీ పాత్ర
ప్రతి పన్ను చెల్లించేవారు తమ వర్గాన్ని గ్రహించి, తగిన టైమ్‌లో ITR ఫైలింగ్ పూర్తి చేయాలి. ఆటోమేటిక్ penalty, challan, రీఫండ్ పురోగతి వంటివి ఈ ఐటీఆర్ టైమ్‌లైన్ ఆధారంగానే ఉంటాయి.
మీకోసం – ITR ఫైలింగ్ ఇస్త్రీ
ఈ 2025 సంవత్సరానికి –
-
జీతం తీసుకునే వారు, ప్రొఫెషనల్స్, non-audit చెయ్యాల్సిన Taxpayers: చివరి తేదీ సెప్టెంబర్ 15, 2025.
-
Audit Accounts ఉన్న రైతులు, వ్యాపారాలు: అక్టోబర్ 31, 2025.
-
Transfer Pricing పోర్ట్ అవసరమైన కంపెనీలు: నవంబర్ 30, 2025.
ఒక్కసారి మిస్ అయితే బెలేటెడ్ ఐటీఆర్ ద్వారా డిసెంబర్ 31, 2025లోపు విద్యతరం.
సంక్షిప్తంగా, ITR దాఖలు ప్రక్రియలో గడువు, జరిమానా, సహజంగా జరిగే మార్పులను తెలుసుకుని, ప్రభుత్వ మార్గదర్శకాలను అనుసరించండి. మీరు ఉద్యోగి అయినా, ప్రొఫెషనల్ అయినా లేదా కంపెనీ యజమాని అయినా, మీ వర్గానికి అనుగుణంగా ITR దాఖలు చేసి భద్రతగా ఉండండి.