భారత ప్రభుత్వం ఆర్థిక సంవత్సరం 2024-25 (అసెస్మెంట్ ఇయర్ 2025-26) కోసం ఇన్కమ్ టాక్స్ రిటర్న్ (ITR) దాఖలు చేయడానికి గడువును పొడిగించింది. ఈ కీలక నిర్ణయం కోట్లాది మంది పన్ను చెల్లింపుదారులకు ఉపశమనం కలిగించింది. అయితే, గడువు పొడిగింపు ఉన్నప్పటికీ, ఇప్పటివరకు కేవలం 4.56 కోట్ల AY ITR లు మాత్రమే దాఖలు చేయబడ్డాయి.
AY ITR గడువు పొడిగింపు వివరాలు
కేంద్ర ప్రత్యక్ష పన్నుల బోర్డు (CBDT) మొదట్లో జూలై 31, 2025 గడువుగా నిర్ణయించిన ITR దాఖలు చేయడానికి గడువును సెప్టెంబర్ 15, 2025 వరకు పొడిగించింది. ఈ పొడిగింపు ఆడిట్ అవసరం లేని వ్యక్తిగత పన్ను చెల్లింపుదారులకు వర్తిస్తుంది. ఆడిట్ అవసరమైన వ్యాపార సంస్థలకు అక్టోబర్ 31, 2025 వరకు సమయం ఇవ్వబడింది, అయితే ట్రాన్స్‌ఫర్ ప్రైసింగ్ ఆడిట్‌లతో కూడిన కేసులకు నవంబర్ 30 వరకు గడువు ఉంది.
AY ITR ఫామ్‌లలో కీలక మార్పులు
ఈ గడువు పొడిగింపుకు ప్రధాన కారణం నోటిఫై చేసిన ఇన్కమ్ టాక్స్ రిటర్న్ (ITR) ఫామ్‌లలో విస్తృతమైన మార్పులు చేయడం. కొత్త AY ITR ఫామ్‌లలో అనేక అప్‌డేట్‌లు మరియు మార్పులు ఉండటంతో పన్ను చెల్లింపుదారులకు వాటిని అర్థం చేసుకోవడానికి మరియు సరైన విధంగా భర్తీ చేయడానికి అదనపు సమయం అవసరమైంది.
కొత్త ITR ఫామ్‌లలోని ప్రత్యేక అంశాలు:
ITR-1 (సాహజ్) మార్పులు:
- ఆస్తి విక్రయం నుండి వచ్చే మూలధన లాభాలకు సంబంధించిన కొత్త విభాగాలు
- డిజిటల్ ఆస్తుల (క్రిప్టో కరెన్సీ) నుండి వచ్చే ఆదాయానికి కొత్త ప్రవేశాలు
- పెన్షన్ ఆదాయం రిపోర్టింగ్‌లో మార్పులు
ITR-2 మార్పులు:
- విదేశీ ఆదాయం మరియు ఆస్తుల డిస్క్లోజర్‌కు విస్తృత విభాగాలు
- షేర్ ట్రాడింగ్ లాభనష్టాల వర్గీకరణలో సవరణలు
- రియల్ ఎస్టేట్ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్ ట్రస్ట్ (REITs) నుండి ఆదాయం రిపోర్టింగ్
4.56 కోట్ల AY ITR లు దాఖలు – గణాంకాలు మరియు విశ్లేషణ
ఇన్కమ్ టాక్స్ డిపార్ట్మెంట్ గడువును పొడిగించినప్పటికీ, ఇప్పటివరకు కేవలం 4.56 కోట్ల రిటర్న్‌లు మాత్రమే దాఖలు చేయబడ్డాయి. ఈ సంఖ్య గత సంవత్సరాల గణాంకాలతో పోల్చితే తక్కువగా ఉంది, దీనికి అనేక కారణాలు ఉండవచ్చు:
దాఖలు చేయకపోవడానికి కారణాలు:
1. కొత్త ఫామ్‌ల సంక్లిష్టత: కొత్త AY ITR ఫామ్‌లలోని అదనపు విభాగాలు మరియు సవరణలు పన్ను చెల్లింపుదారులను గందరగోళంలో పడేస్తున్నాయి. అనేక మంది వ్యక్తులు కొత్త ఆవశ్యకతలను అర్థం చేసుకోవడంలో ఇబ్బంది పడుతున్నారు.
2. టెక్నికల్ సమస్యలు: ఆన్‌లైన్ ITR ఫైలింగ్ పోర్టల్‌లో అప్పుడప్పుడు వచ్చే సాంకేతిక సమస్యలు దాఖలుచేయడంలో ఆలస్యం కలిగిస్తున్నాయి.
3. పన్ను సలహాదారుల లభ్యత: కొత్త ఫామ్‌లతో డీల్ చేయడంలో అనుభవం లేకపోవడంతో కొంతమంది పన్ను సలహాదారులు సహాయం చేయడంలో ఆలస్యం చేస్తున్నారు.
గడువు తర్వాత దాఖలు చేయడంలో పెనాల్టీలు
సెప్టెంబర్ 15, 2025 గడువు దాటిన తర్వాత AY ITR దాఖలు చేస్తే బెలేటెడ్ రిటర్న్‌గా పరిగణించబడి డిసెంబర్ 31, 2025 వరకు దాఖలు చేయవచ్చు, కానీ గరిష్టంగా రూ. 10,000 వరకు లేట్ ఫీ చెల్లించాల్సి ఉంటుంది. అంతేకాకుండా సెక్షన్ 234A కింద వడ్డీ కూడా చెల్లించాల్సి వస్తుంది.
లేట్ ఫీ వివరాలు:
రూ. 5 లక్షల వరకు ఆదాయం ఉన్నవారికి:
- గడువు దాటిన తర్వాత దాఖలు చేస్తే రూ. 1,000 లేట్ ఫీ
రూ. 5 లక్షలకు మించిన ఆదాయం ఉన్నవారికి:
- గడువు దాటిన తర్వాత దాఖలు చేస్తే రూ. 5,000 లేట్ ఫీ
- డిసెంబర్ 31 తర్వాత దాఖలు చేస్తే రూ. 10,000 లేట్ ఫీ
AY ITR దాఖలు చేయడంలో ప్రాధాన్యతలు
1. డాక్యుమెంట్స్ సిద్దం చేయడం:
- ఫామ్ 16/16A
- బ్యాంక్ స్టేట్‌మెంట్లు
- మ్యూచువల్ ఫండ్ స్టేట్‌మెంట్లు
- హౌసింగ్ లోన్ సర్టిఫికేట్
- మెడికల్ ఇన్సూరెన్స్ ప్రీమియం రిసీట్లు
2. ఆన్‌లైన్ వెరిఫికేషన్: AY ITR దాఖలు చేసిన తర్వాత తప్పనిసరిగా 120 రోజులలోపు వెరిఫై చేయాల్సిన అవసరం ఉంది. ఇది ఆధార్ OTP, నెట్‌బ్యాంకింగ్, లేదా భౌతిక వెరిఫికేషన్ ద్వారా చేయవచ్చు.
పన్ను చెల్లింపుదారులకు సూచనలు
తక్షణ చర్యలు:
- అవసరమైన డాక్యుమెంట్లను వెంటనే సేకరించాలి
- కొత్త AY ITR ఫామ్ మార్పులను అధ్యయనం చేయాలి
- అనుభవజ్ఞులైన పన్ను సలహాదారుల సహాయం తీసుకోవాలి
- ఆన్‌లైన్ పోర్టల్‌లో ముందుగానే అకౌంట్ క్రియేట్ చేయాలి
దీర్ఘకాలిక ప్రణాళిక: మునుపటి సంవత్సరాల AY ITR ఫైలింగ్ అనుభవం నుండి నేర్చుకుని, రాబోయే సంవత్సరాలకు మంచి ఫైనాన్షియల్ రికార్డ్ కీపింగ్ అలవాటు చేసుకోవాలి.
సర్కారి కార్యక్రమాలు మరియు సహాయం
అవగాహన కార్యక్రమాలు: ఇన్కమ్ టాక్స్ డిపార్ట్మెంట్ వివిధ నగరాల్లో AY ITR దాఖలుచేయడంపై అవగాహన కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తోంది. పన్ను చెల్లింపుదారులు ఈ కార్యక్రమాల్లో పాల్గొని తమ సందేహాలను తీర్చుకోవచ్చు.
హెల్ప్‌లైన్ సేవలు: 24×7 హెల్ప్‌లైన్ సేవలు అందుబాటులో ఉన్నాయి. AY ITR దాఖలుచేయడంలో ఏవైనా సమస్యలు ఎదురైతే వెంటనే సంప్రదించవచ్చు.
ముగింపు
ప్రభుత్వం AY ITR దాఖలుచేయడానికి గడువును సెప్టెంబర్ 15, 2025 వరకు పొడిగించడం చాలా సరైన నిర్ణయం. ఇప్పటివరకు 4.56 కోట్ల రిటర్న్‌లు మాత్రమే దాఖలైనప్పటికీ, మిగిలిన రోజుల్లో మరిన్ని దాఖలు చేయబడే అవకాశం ఉంది. పన్ను చెల్లింపుదారులు ఈ అవకాశాన్ని సద్వినియోగం చేసుకుని సమయానుకూలంగా తమ AY ITR లను దాఖలు చేయాలని సూచిస్తున్నాం.
కొత్త ITR ఫామ్‌లలోని మార్పులను బట్టి, అవసరమైతే వ్యావసాయిక సహాయం తీసుకోవడం మంచిది. గడువు దాటకుండా AY ITR దాఖలు చేయడం ద్వారా అనవసరమైన పెనాల్టీలు మరియు వడ్డీని నివారించవచ్చు. ప్రతి పన్ను చెల్లింపుదారుడు తన బాధ్యతను గుర్తుంచుకుని, దేశ ఆర్థిక వృద్ధికి తోడ్పడాలని ప్రభుత్వం ఆకాంక్షిస్తోంది.