సెక్యూరిటీస్ అండ్ ఎక్స్‌చేంజ్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఇండియా (SEBI) ఇటీవల కాలంలో నామినీ నుంచి చట్టబద్ధమైన వారసులకు సెక్యూరిటీల బదిలీని సులభతరం చేసే కొత్త నిబంధనలను ప్రవేశపెట్టింది. SEBI new regulations పేరుతో ప్రసిద్ధి చెందుతున్న ఈ కొత్త నియమాలు పెట్టుబడిదారుల మరణం తరువాత వారి వారసులకు షేర్లు మరియు మ్యూచువల్ ఫండ్ యూనిట్లను మార్చడంలో ఎదురయ్యే సమస్యలను తగ్గించే లక్ష్యంతో రూపొందించబడ్డాయి. ఈ
సెబీ కొత్త నిబంధనలు ద్వారా నామినీ ప్రక్రియను మరింత పారదర్శకంగా మరియు సులభంగా చేయడానికి అనేక ముఖ్యమైన మార్పులు చేయబడ్డాయి.
SEBI new regulations యొక్క ప్రధాన లక్షణాలు
సెబీ కొత్త నిబంధనలు కింద అనేక కీలక మార్పులు చేయబడ్డాయి. అత్యంత ముఖ్యమైన మార్పు నామినీల సంఖ్యను 3 నుంచి 10కి పెంచడం. ఇప్పుడు పెట్టుబడిదారులు తమ డీమాట్ అకౌంట్ లేదా మ్యూచువల్ ఫండ్ ఫోలియోకు గరిష్టంగా 10 మంది వ్యక్తులను నామినీలుగా నియమించవచ్చు. సెబీ కొత్త నిబంధనలు ప్రకారం ఈ నామినీల మధ్య నిష్పత్తిలో పంపిణీ చేసే అవకాశం కూడా కల్పించబడింది.SEBI new regulations లో మరో ముఖ్యమైన అంశం నామినీ యొక్క రోల్‌ను స్పష్టపరచడం. ఇప్పుడు నామినీ కేవలం ట్రస్టీగా మాత్రమే పనిచేస్తారు, బెనిఫిషియరీగా కాదు. అంటే పెట్టుబడిదారుడి మరణం తరువాత నామినీ తప్పనిసరిగా వారసత్వ ప్రణాళిక ప్రకారం చట్టబద్ధమైన వారసులకు సెక్యూరిటీలను బదిలీ చేయాలి. ఈ స్పష్టత సెబీ కొత్త నిబంధనలు యొక్క అత్యంత ప్రగతిశీల అంశం.
నామినీ నుంచి వారసులకు బదిలీ ప్రక్రియ
సెబీ కొత్త నిబంధనలు కింద నామినీ నుంచి చట్టబద్ధమైన వారసులకు షేర్లను బదిలీ చేసే ప్రక్రియ గణనీయంగా సులభతరం చేయబడింది. మొదట నామినీ తగిన పత్రాలతో రిజిస్ట్రార్ మరియు ట్రాన్స్‌ఫర్ ఏజెంట్ (RTA) దగ్గర దరఖాస్తు చేయాలి. అవసరమైన డాక్యుమెంట్స్‌లలో మృతుడి డెత్ సర్టిఫికేట్, నామినీ గుర్తింపు ప్రమాణపత్రాలు, లీగల్ హెయిర్ సర్టిఫికేట్ లేదా విల్ వంటివి ఉంటాయి. సెబీ కొత్త నిబంధనలు ప్రకారం RTA లు ఇప్పుడ వేగవంతమైన వెరిఫికేషన్ ప్రక్రియను అనుసరిస్తాయి. సాధారణంగా 30-45 రోజుల లోపు బదిలీ ప్రక్రియ పూర్తవుతుంది. అత్యవసర పరిస్థితుల్లో ఫాస్ట్ ట్రాక్ ప్రక్రియ కూడా అందుబాటులో ఉంది. నామినీ బహుళ వారసులకు వేర్వేరు నిష్పత్తుల్లో షేర్లను బదిలీ చేయవచ్చు.
కొత్త నామినేషన్ నియమాలు మరియు ప్రయోజనాలు
సెబీ కొత్త నిబంధనలు కింద నామినేషన్ ఇప్పుడు అన్ని కొత్త డీమాట్ అకౌంట్లకు తప్పనిసరి చేయబడింది. ఇది అన్‌క్లైమ్డ్ అసెట్స్ సమస్యను తగ్గించే లక్ష్యంతో చేయబడిన మార్పు. నామినేషన్ లేకుండా కొత్త డీమాట్ అకౌంట్ లేదా మ్యూచువల్ ఫండ్ ఫోలియో తెరవడం సాధ్యం కాదు. ఈ సెబీ కొత్త నిబంధనలు వల్ల భవిష్యత్తులో కుటుంబ సభ్యులకు వారసత్వ సమస్యలు తగ్గే అవకాశం ఉంది.
సెబీ కొత్త నిబంధనలు ప్రకారం నామినీలను ప్రాపోర్షనేట్ పర్సెంటేజ్‌లలో కేటాయించే అవకాశం కల్పించబడింది. ఉదాహరణకు 40% భార్య/భర్త, 30% చొప్పున ఇద్దరు పిల్లలకు అని కేటాయించవచ్చు. ఇంతకు ముందు 'either-or' ప్రిన్సిపల్ ప్రకారం మొత్తం అసెట్ ఒకే నామినీకి వెళ్లేది. ఈ మార్పు
సెబీ కొత్త నిబంధనలు యొక్క అత్యంత ప్రయోజనకరమైన అంశం.
జాయింట్ అకౌంట్ హోల్డర్లకు స్పష్టత
సెబీ కొత్త నిబంధనలు జాయింట్ అకౌంట్ హోల్డర్లకు కూడా మరింత స్పష్టతను అందించింది. ఒక జాయింట్ హోల్డర్ మరణించినట్లయితే, మిగిలిన జాయింట్ హోల్డర్ ఆటోమేటిక్‌గా పూర్తి యాజమాన్యం పొందుతారు. అయితే వారు నామినేషన్ అప్‌డేట్ చేసుకోవాలి లేదా కొత్త జాయింట్ హోల్డర్‌ను జోడించాలి. అన్ని జాయింట్ హోల్డర్లు మరణించినట్లయితే మాత్రమే నామినీకి అసెట్లు బదిలీ అవుతాయి. అసమర్థత (incapacitation) కేసుల్లో కూడా
సెబీ కొత్త నిబంధనలు స్పష్టమైన మార్గదర్శకాలను అందించింది. జాయింట్ హోల్డర్ గాని లేదా ప్రైమరీ హోల్డర్ గాని మానసిక లేదా శారీరక అసమర్థత కారణంగా లావాదేవీలు చేయలేకపోతే, నామినీకి పరిమిత అధికారాలు కల్పించబడతాయి. అయితే ఇది కోర్ట్ ఆర్డర్ లేదా మెడికల్ సర్టిఫికేట్ ఆధారంగా మాత్రమే అనుమతించబడుతుంది.
మ్యూచువల్ ఫండ్‌లలో
సెబీ కొత్త నిబంధనలు ప్రభావం
సెబీ కొత్త నిబంధనలు మ్యూచువల్ ఫండ్ పెట్టుబడులపై కూడా గణనీయమైన ప్రభావం చూపుతుంది. ఇప్పుడ SIP పెట్టుబడిదారులు కూడా నామినీలను నియమించవచ్చు మరియు వారి మృత్యువు తరువాత అక్యుములేటెడ్ యూనిట్లు నామినీ ద్వారా వారసులకు సులభంగా బదిలీ అవుతాయి. ELSS, ULIP వంటి ట్యాక్స్ సేవింగ్ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్లలో కూడా ఈ నియమాలు వర్తిస్తాయి. AMC లు ఇప్పుడ బదిలీ ప్రక్రియను మరింత స్ట్రీమ్‌లైన్ చేశాయి. ఆన్‌లైన్ ప్లాట్‌ఫారమ్‌ల ద్వారా కూడా నామినీ అప్‌డేట్ చేయవచ్చు. మల్టిపల్ ఫోలియోలు ఉన్న వారికి ఒకేసారి అన్ని ఫోలియోలలో నామినీ అప్‌డేట్ చేసే సౌకర్యం అందుబాటులో ఉంది. ఈ SEBI
సెబీ కొత్త నిబంధనలు వల్ల మ్యూచువల్ ఫండ్ బెనిఫిషియరీలకు మరింత సులభత కలుగుతోంది.
NRI పెట్టుబడిదారులకు ప్రత్యేక ప్రయోజనాలు
సెబీ కొత్త నిబంధనలు పెట్టుబడిదారులకు ప్రత్యేక ప్రయోజనాలను అందిస్తుంది. NRI మరణించినట్లయితే, వారి రెసిడెంట్ ఇండియన్ నామినీ సులభంగా షేర్లను బదిలీ చేయవచ్చు. FEMA నిబంధనల ప్రకారం అవసరమైన అప్రూవల్స్ వేగవంతమైన ట్రాక్‌లో పూర్తి చేయబడతాయి. PIS అకౌంట్‌లో ఉన్న షేర్లను రెసిడెంట్ వారసులకు బదిలీ చేసే ప్రక్రియ కూడా సులభతరం చేయబడింది. ఇంతకు ముందు NRI అసెట్లను భారతీయ వారసులకు బదిలీ చేయడంలో చాలా జటిలతలు ఉండేవి.
సెబీ కొత్త నిబంధనలు వల్ల ఇప్పుడు ఈ ప్రక్రియ గణనీయంగా సులభతరం అయింది. RBI మరియు FEMA క్లియరెన్స్‌లు కూడా ఫాస్ట్ ట్రాక్‌లో పూర్తవుతున్నాయి.
డిజిటల్ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లలో అమలు
సెబీ కొత్త నిబంధనలు డిజిటల్ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లలో కూడా మారుతున్న ట్రెండ్‌లకు అనుకూలంగా అమలు చేయబడుతున్నాయి. ఆన్‌లైన్ బ్రోకింగ్ ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు నామినేషన్ అప్‌డేట్, మాడిఫికేషన్, బదిలీ రిక్వెస్ట్‌లను డిజిటల్‌గా హ్యాండిల్ చేయగలుగుతున్నాయి. e-KYC, డిజిటల్ సిగ్నేచర్, వీడియో వెరిఫికేషన్ వంటి టెక్నాలజీలు ఈ ప్రక్రియను మరింత వేగవంతం చేస్తున్నాయి. మొబైల్ యాప్‌ల ద్వారా కూడా నామినీ స్టేటస్ చెక్ చేయవచ్చు, బదిలీ ప్రోగ్రెస్‌ను ట్రాక్ చేయవచ్చు. సెబీ కొత్త నిబంధనలు కింద రియల్ టైమ్ అప్‌డేట్‌లు, SMS/ఇమెయిల్ అలర్ట్‌లు కూడా అందుబాటులో ఉన్నాయి. బ్లాక్‌చైన్ టెక్నాలజీ ఉపయోగించి డాక్యుమెంట్ వెరిఫికేషన్ కూడా మరింత సురక్షితంగా జరుగుతోంది.
ట్యాక్స్ ఇంప్లికేషన్‌లు మరియు పేపర్ వర్క్
సెబీ కొత్త నిబంధనలు కింద నామినీ నుంచి వారసులకు బదిలీ ప్రక్రియలో ట్యాక్స్ ఇంప్లికేషన్‌లు కూడా స్పష్టం చేయబడ్డాయి. సాధారణంగా వారసత్వ బదిలీలపై క్యాపిటల్ గెయిన్స్ ట్యాక్స్ వర్తించదు ఎందుకంటే ఇది సేల్ కాదు, వారసత్వ బదిలీ. అయితే స్టాంప్ డ్యూటీ, రిజిస్ట్రేషన్ ఫీజులు వర్తిస్తాయి. ఈ రేట్లు రాష్ట్రాల వారీగా మారుతాయి. అవసరమైన డాక్యుమెంట్స్‌లో డెత్ సర్టిఫికేట్, లీగల్ హెయిర్ సర్టిఫికేట్/సక్సెషన్ సర్టిఫికేట్, విల్ (ఉంటే), PAN కార్డ్‌లు, ఆధార్ కార్డ్‌లు, అడ్రెస్ ప్రూఫ్ వంటివి ఉంటాయి. SEBI new regulations కింద డాక్యుమెంట్ వెరిఫికేషన్ ప్రక్రియ సులభతరం చేయబడింది. అనేక కేసుల్లో సెల్ఫ్ అటెస్టెడ్ కాపీలే సరిపోతాయి.
చిన్న పెట్టుబడిదారులకు ప్రయోజనాలు
సెబీ కొత్త నిబంధనలు చిన్న పెట్టుబడిదారులకు అనేక ప్రయోజనాలను అందిస్తుంది. రూ. 2 లక్షల వరకు ఉన్న పోర్ట్‌ఫోలియోలకు సింప్లిఫైడ్ ప్రక్రియ అందుబాటులో ఉంది. మినిమల్ డాక్యుమెంటేషన్‌తో వేగవంతమైన ప్రాసెసింగ్ జరుగుతుంది. చిన్న మొత్తాలకు కోర్ట్ ప్రొబేట్ అవసరం లేదు, సింపిల్ అఫిడేవిట్ సరిపోతుంది. రూరల్ మరియు సెమీ-అర్బన్ ప్రాంతాల పెట్టుబడిదారులకు తక్కువ స్టాంప్ డ్యూటీ, రిజిస్ట్రేషన్ ఫీజుల ప్రయోజనం ఉంటుంది.
సెబీ కొత్త నిబంధనలు వల్ల అన్‌బాంక్డ్ పాప్యులేషన్ కూడా ఈ ప్రయోజనాలను పొందగలుగుతోంది. మైక్రో ఇన్వెస్ట్‌మెంట్‌లకు ప్రత్యేక దృష్టి సారించి మరింత సులభమైన ప్రక్రియలు అందుబాటులో ఉన్నాయి.
సెబీ కొత్త నిబంధనలు అమలు టైమ్‌లైన్
సెబీ కొత్త నిబంధనలు దశలవారీగా అమలులోకి వస్తున్నాయి. కొత్త అకౌంట్లకు వెంటనే అప్లై అవుతున్నాయి. ఎగ్జిస్టింగ్ అకౌంట్లకు గ్రేస్ పీరియడ్ ఇవ్వబడింది. నామినేషన్ అప్‌డేట్ చేయని అకౌంట్లకు రెగ్యులర్ రిమైండర్లు పంపబడుతున్నాయి. స్పెసిఫిక్ డెడ్‌లైన్ తరువాత అప్‌డేట్ చేయకపోతే ట్రేడింగ్ రిస్ట్రిక్షన్‌లు వర్తించే అవకాశం ఉంది. SEBI new regulations కింద AMC లు మరియు బ్రోకర్లు కస్టమర్ అవేర్‌నెస్ ప్రోగ్రామ్‌లు నిర్వహిస్తున్నారు. వెబినార్లు, వర్క్‌షాప్‌లు, బ్రోషర్లు ద్వారా ఇన్వెస్టర్ ఎడ్యుకేషన్ అందిస్తున్నారు. మల్టిలింగ్వల్ సపోర్ట్ కూడా అందుబాటులో ఉంది.
చాలెంజెస్ మరియు పరిష్కారాలు
సెబీ కొత్త నిబంధనలు అమలులో కొన్ని చాలెంజెస్ కూడా ఉన్నాయి. అత్యధిక పేపర్ వర్క్, డాక్యుమెంట్ వెరిఫికేషన్ ఆలస్యాలు, కోర్ట్ ప్రొసీడింగ్‌లు వంటివి సమస్యలుగా మారుతున్నాయి. అయితే డిజిటలైజేషన్, AI, మెషిన్ లెర్నింగ్ వంటి టెక్నాలజీలు ఈ సమస్యలను తగ్గించడంలో సహాయపడుతున్నాయి. ఇంటర్-స్టేట్ వారసత్వ కేసుల్లో జరిడిక్షన్ సమస్యలు, వేర్వేరు స్టేట్ లాస్ వేరియేషన్‌లు కూడా సవాళ్లుగా ఉన్నాయి. సెబీ కొత్త నిబంధనలు ఈ సమస్యలను పరిష్కరించడానికి యూనిఫాం ప్రాసెస్‌ను ప్రవేశపెట్టే ప్రయత్నం చేస్తోంది. సెంట్రలైజ్డ్ డేటాబేస్, వన్-స్టాప్ పోర్టల్ వంటి సొల్యూషన్‌లు డెవలప్ చేయబడుతున్నాయి.
భవిష్యత్ ట్రెండ్‌లు మరియు అప్‌గ్రేడ్‌లు
సెబీ కొత్త నిబంధనలు భవిష్యత్తులో మరింత డిజిటలైజేషన్ దిశగా సాగుతాయి. బ్లాక్‌చైన్-బేస్డ్ రిజిస్ట్రీ సిస్టమ్, స్మార్ట్ కాంట్రాక్ట్‌లు, AI-పవర్డ్ వెరిఫికేషన్ వంటి టెక్నాలజీలు అందుబాటులోకి వస్తాయి. క్రాస్-బోర్డర్ ఇన్వెస్ట్‌మెంట్‌లకు కూడా ఈ నియమాలు విస్తరించే అవకాశం ఉంది. రియల్ టైమ్ సెటిల్‌మెంట్, ఇన్‌స్టంట్ అసెట్ ట్రాన్స్‌ఫర్, జీరో పేపర్వర్క్ వంటి ఫీచర్లు భవిష్యత్తులో అందుబాటులోకి రావచ్చు.
సెబీ కొత్త నిబంధనలు అంతర్జాతీయ బెస్ట్ ప్రాక్టిసెస్‌తో పోల్చుకుంటూ మరింత అప్‌గ్రేడ్‌లు చేయబడతాయి.
ముగింపు మరియు సిఫార్సులు
సెబీ కొత్త నిబంధనలు నిస్సందేహంగా భారతీయ సెక్యూరిటీల మార్కెట్‌లో మైలురాయిగా నిలుస్తాయి. నామినీ నుంచి వారసులకు అసెట్ల బదిలీ ప్రక్రియను సులభతరం చేయడంలో ఈ నియమాలు కీలక పాత్ర పోషిస్తున్నాయి. 10 మంది వరకు నామినీలను నియమించడం, ప్రాపోర్షనేట్ షేరింగ్, మందేటరీ నామినేషన్ వంటి ఫీచర్లు పెట్టుబడిదారుల కుటుంబాలకు మరింత భద్రతను అందిస్తున్నాయి. అయితే ఈ SEBI new regulations యొక్క పూర్తి ప్రయోజనాలను పొందడానికి పెట్టుబడిదారులు తమ నామినేషన్ వివరాలను రెగ్యులర్‌గా అప్‌డేట్ చేసుకోవాలి. చట్టబద్ధమైన విల్ తయారు చేయడం, క్లియర్ సక్సెషన్ ప্লানింগ్, అవసరమైన డాక్యుమెంట్స్‌ను సేఫ్‌గా భద్రపరచడం వంటి అంశాలపై దృష్టి సారించాలి. మొత్తంగా సెబీ కొత్త నిబంధనలు భారతీయ పెట్టుబడిదారులకు మరియు వారి కుటుంబాలకు మరింత భద్రత మరియు సులభతను అందించే దిశగా ముఖ్యమైన అడుగు.